UiA-forskar fekk utmerking for arbeid i Kosovo

– Eg har vorte glad i Kosovo. Eg har heile tida vorte møtt av ei veldig openheit, og eg har fått mange kollegaer og venner i landet.

Det seier dosent Kenneth Andresen ved Institutt for nordisk og mediefag på Universitetet i Agder (UiA). Han fekk nyleg Fortenestemedaljen til presidenten i Kosovo (Medalja Presidenciale e Meritave) for bidraga sine innan utdanning, forsking, kunst og kultur.

Andresen får òg medaljen for å ha gjort Kosovo meir kjent i akademiske krinsar.

– Eg har publisert ein del artiklar og bokkapittel om landet. Og eg er ein av få internasjonale akademikarar som har vore aktiv i Kosovo i mange år, seier Andresen.

Andresen fekk nyheita om tildelinga under starten av korona-nedstenginga i 2020. Sjølve medaljen og diplomet fekk han først i haust.

To store EU-prosjekt

Andresen avla doktorgrada Journalism Under Pressure: The Case of Kosovo ved Universitetet i Oslo i 2015. Assistenten hans under feltarbeidet, Abit Hoxha, flytta seinare til Sørlandet med familien og heldt fram samarbeidet med Andresen. Hoxha er i dag forskar på UiA.

Saman stod dei bak ideen til prosjektet RePAST, som vart avslutta våren 2022. Dette handla om korleis europeiske samfunn handterer ei vanskeleg fortid. Finansieringa kom frå EUs forskingsprogram Horisont 2020.

No har Andresen og Hoxha fått pengar frå EU til eit nytt prosjekt. Dei skal sjå på medieutviklinga i Europa, og korleis utviklinga eventuelt er ein trussel mot demokratiet.

– EU vurderer om dei skal regulera dei store teknologiselskapa som påverkar korleis folk konsumerer nyheiter. Prosjektet vårt skal forske på dette i fleire land i Europa. Så skal vi gje råd om korleis EU-kommisjonen kan møta utviklinga, seier Andresen.

Prosjektet ReMed, som står for Resilient Media for Democracy in the Digital Age, skal leiast av Universitetet i Navarra i Spania. Søknaden er utvikla ved UiA.

Utdanna journalistar

Kenneth Andresen i Kosovo på starten av 2000-talet. (Foto: Privat)

Kenneth Andresen kom til Kosovo første gong i 1999. Då jobba han som presse- og informasjonsoffiser i KFOR, den Nato-leidde fredsbevarande styrken som hadde ansvar for fred og tryggleik i Kosovo.

Sidan vart han tilsett på det som i dag er NLA Mediehøgskolen Gimlekollen, der han deltok i utdanning av journalistar i Kosovo. Eitt av dei første frie vala etter krigen i landet, vart dekt av journalistar som hadde fått opplæring i valdekning gjennom Andresens kurs.

Andresen var også sentral i journalistutdanninga på Kosovo Institute of Journalism and Communication, som var aktiv frå 2005 til 2010.

– I 2010 tok dei norske midlane slutt, og utdanninga vart lagd ned. Men me fekk utdanna ganske mange kull med journalistar i desse åra, seier Andresen. Fleire av desse journalistane har i dag leiande posisjonar i medier og organisasjonar i Kosovo.

Gårsdagens Instagram

Eit av Andresens meir personlege prosjekt byrjar òg å få meir merksemd på nett. Dei siste ti åra har han nemleg samla på historiske postkort frå Kosovo. Samlinga har vakse til 1500 postkort, og strekkjer seg frå 1905 til 1999.

– Eg har vorte veldig fascinerte av postkort som historieformidlar. Biletet, kombinert med historiene folk skriv bak, kan fortelja mykje om landet, seier Andresen.

Her er eit av postkorta forskaren har delt på Twitter, med teksten: Postcard from Prizren in Kosovo, this one from 1963. It was sent from Prizren to Budapest in Hungary on June 4, 1963.

Postkorta hans viser ulike fasar av Kosovos nyare histore, frå slutten av det ottomanske riket via verdskrigane og gjennom tida som del av Jugoslavia.

– Postkort er på ein måte gårsdagens Instagram. Mange av desse korta fungerer også som små korrespondentbrev, der folk som besøkjer Kosovo skriv tilbake til heimlandet, seier Andresen.

Han jobbar no med ein artikkel om postkorta, og dessutan planlegg han og Abit Hoxha ei utstilling av rundt hundre av postkorta som skal visast i Kosovo.